Photo by Jordan Rowland on Unsplash
Odsetki ustawowe w podstawowym wymiarze jak i wysokość odsetek maksymalnych uregulowana jest w art. 359 § 2 i § 3 Kodeksu cywilnego:
„Jeżeli wysokość odsetek nie jest w inny sposób określona, należą się odsetki ustawowe w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych.”
„Maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej nie może w stosunku rocznym przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych (odsetki maksymalne).”
Odsetki te naliczane są np. za korzystanie z cudzego kapitału czyli pożyczki. Mogą one również wynikać z zawartej umowy (czynności prawnej), ustawy, decyzji organu czy orzeczenia sądu. Odsetki te również naliczane są jeżeli w umowie strony nie określiły ich wysokości.
Wysokość odsetek ustawowych, inaczej zwanych kapitałowymi wynosi równowartość stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego, powiększonej o 3,5 punkty procentowe.
Wysokość odsetek ustawowych w 2018 roku (mając na uwadze wysokość stawki referencyjnej na poziomie 1,5%), wynosi:
Aktualna stopa referencyjna znajduje się na stronie NBP.
Wysokość odsetek ustawowych można obliczyć korzystając z kalkulatora odsetek dostępnego tutaj.
Jeżeli jedna ze stron (dłużnik) opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, druga strona (wierzyciel) może żądać odsetek za czas opóźnienia, niezależnie od tego, czy wierzyciel poniósł jakąkolwiek szkodę. Odsetki ustawowe za opóźnienie oblicza się w ten sam sposób co zwykłe odsetki ustawowe, ale ważną różnicą jest wysokość stopy referencyjnej, która jest podwyższana o 5,5 punktów procentowych (art. 491 §2 kodeksu cywilnego):
„Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych.”
Zatem wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia nawet w przypadku, gdy wierzyciel nie ponosi żadnej szkody, a opóźnienie nie wynika z winy dłużnika. Co równie ważne, jeżeli w umowie nie określono odsetek za opóźnienie, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych. Jeżeli strony w umowie zgodziły się, odsetki te mogą być wyższe, ale nie mogą przekraczać wartości maksymalnej. Jeżeli w umowie określono odsetki powyżej wartości maksymalnej, będą one automatycznie zmniejszone do tej wysokości. W stosunku rocznym wartość maksymalna nie może przekroczyć dwukrotności wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie.
Zatem odsetki ustawowe za opóźnienie w 2018 roku powinny wynosić:
Od początku 2016 r. obowiązują nowe przepisy umożliwiające naliczanie odsetek w przypadku transakcji handlowych. Zgodnie z art. 7 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych:
„W transakcjach handlowych – z wyłączeniem transakcji, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny – wierzycielowi, bez wezwania, przysługują odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych, chyba że strony uzgodniły wyższe odsetki, za okres od dnia wymagalności świadczenia pieniężnego do dnia zapłaty, jeżeli są spełnione łącznie następujące warunki:
1) wierzyciel spełnił swoje świadczenie;
2) wierzyciel nie otrzymał zapłaty w terminie określonym w umowie.”
Odsetki w transakcjach handlowych dotyczą umów, których przedmiotem jest odpłatne świadczenie usługi lub odpłatna dostawa towaru, jeżeli strony zawierają w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. Stronami umowy mogą być przedsiębiorcy polscy i zagraniczni, jednostki sektora publicznego, czy osoby wykonujące wolne zawody.
Wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych ustalana jest dwa razy do roku, jako suma stopy referencyjnej NBP i 8 punktów procentowych (chyba że strony ustaliły wyższe odsetki), obowiązującą w dniu:
W 2018 roku Stopa odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych w 2018 r. wynosi 9,5%
Aktualną stopę referencyjną można sprawdzić tutaj.
Photo by NeONBRAND on Unsplash
Zaległością podatkową jest każdy niezapłacony w terminie podatek, nienależny zwrot nadpłaty, który organ zwrócił lub zaliczył na poczet innych zobowiązań albo nienależny zwrot.
Odsetki te uregulowane są w art. 56§1 Ordynacji podatkowej
„Stawka odsetek za zwłokę jest równa sumie 200% podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego, ustalanej zgodnie z przepisami o Narodowym Banku Polskim, i 2%, z tym, że stawka ta nie może być niższa niż 8%.”
Warto pamiętać, że odsetki za zwłokę ustala się oddzielnie od każdej zaległości podatkowej!
W 2018 r. stopa oprocentowania kredytu lombardowego wynosi 2,5%, zatem odsetki za zwłokę wynoszą nie mniej niż 8%.
Warto jednak pamiętać, że jeżeli zostaną spełnione odpowiednie warunki, odsetki te mogą być podwyższone lub obniżone – odpowiednio 150 % i 50 % stawki „podstawowej” czyli 12% i 4%.
Muszą zostać spełnione dwa warunki:
– należy złożć prawnie skuteczną korektę deklaracji – nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia upływu terminu do złożenia deklaracji
– należy zapłacić zaległość podatkową w ciągu 7 dni od dnia złożenia korekty.
Należy pamiętać, że nie można skorzystać z tego przywileju w przypadku złożenia korekty po otrzymaniu zawiadomienia o wszczęciu lub zakończeniu kontroli podatkowej.
Jest to stawka mająca na celu ukaranie nierzetelnego podatnika. Stosuje się ją w przypadku poważnych uchybień tj. zawyżenie kwoty nadpłaty lub zwrotu podatku, zaniżenie zobowiązania podatkowego. Jeżeli w toku kontroli, postępowania podatkowego lub w toku czynności sprawdzających ujawnione zostanie takie postępowanie, stosowana jest stawka 150%.
Będziemy również musieli zapłacić odsetki karne, gdy w przypadkach, gdy nie stosuje się zawiadomienia po zakończeniu kontroli, złożymy korektę po doręczeniu zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej albo dokonamy korekty w wyniku czynności sprawdzających. Jednak należy pamiętać, że warunkiem zapłaty 150 % odsetek jest zawyżenie kwoty nadpłaty lub zwrotu podatku albo zaniżenie zobowiązania podatkowego w której kwota, przekracza 25% kwoty należnej i jest wyższa niż pięciokrotna wysokość minimalnego wynagrodzenia w dniu następującym po dniu upływu terminu płatności zobowiązania lub terminu zwrotu.
Odsetki od zaległości podatkowych oblicza się w następujący sposób. Należy pomnożyć kwotę zobowiązania przez liczbę dni zwłoki oraz stawkę ustawowych odsetek od zaległości podatkowych, następnie należy podzielić tę liczbę przez 365.
Można również skorzystać z kalkulatora odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych oraz opłaty prolongacyjnej dostępnego tutaj.
Należy pamiętać, że odsetki za zwłokę naliczane są począwszy od dnia następnego po dniu upływu terminu płatności podatku.
Odsetki nie są naliczane jeżeli ich wysokość nie przekraczałaby trzykrotności wartości opłaty pobieranej przez pocztę za polecenie przesyłki listowej (8,70 zł).
Odsetki te naliczane są w ten sam sposób co w przypadku zaległości podatkowej.
„Stawka odsetek za zwłokę jest równa sumie 200% podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego, ustalanej zgodnie z przepisami o Narodowym Banku Polskim, i 2%, z tym, że stawka ta nie może być niższa niż 8%.”
Odsetki liczone są od dnia następnego po dniu w którym miała nastąpić płatność do dnia w którym płatność została uiszczona. Kwota odsetek jest zaokrąglana do pełnych złotych, czyli jeżeli końcówka należnej kwoty jest mniejsza niż 50 gorszy, pomija się ją, a kwota wynosząca 50 groszy i więcej podwyższa się do pełnej złotówki.
Tutaj możesz skorzystać z kalkulatora odsetek ZUS.
Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej o zasadach naliczania odsetek za nieterminowe opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz Fundusz Emerytur Pomostowych kliknij tutaj.
Jeżeli tematyka odsetek Cię zainteresowała lub chciałbyś wiedzieć jakie odsetki będą najlepsze dla twojej działalności, skontaktuj się z nami, chętnie wyjaśnimy wszelkie wątpliwości.
Kancelaria Adwokacka Urban doradza przedsiębiorcom prowadzącym swój biznes, redaguje umowy oraz negocjuje kontrakty z kontrahentami. Nasz klient ma czuć się bezpiecznie i oddawać prowadzeniu swojego biznesu.
