Jako Zespół Kancelarii Urban mieliśmy ogromną przyjemność prowadzić szkolenie na konferencji Dyrektorów Instytucji Kultury w Zakopanem.

W wydarzeniu uczestniczyło około 80 osób z branży kultury z całej Polski.

Nasze szkolenie spotkało się ze sporym zainteresowaniem, a w trakcie naszych przemówień niejednokrotnie wywiązały się interesujące dyskusje.

O czym mówiliśmy na szkoleniu dla dyrektorów kultury?

Szkolenie przeprowadziliśmy w trzech blokach:

1. Prawo autorskie w Internecie
2. Zawieranie umów w branży kreatywnej
3. Prawo pracy w instytucjach kultury

KULTURALNIE O PRAWIE – czyli jak skutecznie i bezpiecznie prowadzić instytucje kultury.

I.    PRAWA AUTORSKIE – jak wykorzystywać utwory, współpracować z twórcami i nie narażać się na wysokie odszkodowania
a.    Omówienie kazusów najgłośniejszych spraw o naruszenie praw autorskich;
b.    Nowoczesne utwory i nieoczywiści autorzy – praktyczne omówienie pojęć praw autorskich;
c.    Na czym polega ochrona praw autorskich i jak zabezpieczyć się przed karami za bezprawne użycie;
d.    Bezpieczne i legalne kupowanie utworów – autorskie prawa osobiste i majątkowe;
e.    Kiedy można wykorzystywać utwory w organizowanych imprezach – autorskie prawa pokrewne, dozwolony użytek, prawo cytatu.
f.    Jak radzić sobie z prawami autorskimi w Internecie – udostępnianie wizerunków i wykorzystywanie baz utworów.
g.    Stowarzyszenie Autorów ZAIKS, SAWP, ZASP, Związek Producentów Audio-Video i inni.
h.    ACTA II – artykuł 11 i artykuł 13.

II.    PRAWO UMÓW – no co uważać podpisując umowy zawierane w ramach instytucji i organizacji kultury
a.    Czym różni się umowa zlecenie od umowy o dzieło?
b.    Umowy licencyjne
c.    Jakie pułapki prawne możemy na co dzień znaleźć w umowach?
d.    Proste zasady pisania skutecznych umów;
e.    Nie na to się umawialiśmy – jak nie dać się oszukać nierzetelnym wykonawcom i kontrahentom.

III.    KULTURA PRACY – wypowiadanie stosunku pracy, uprawnienia, obowiązki i zadania dyrektorów oraz pracowników instytucji kultury na podstawie kodeksu pracy i ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej
a.    Legalne powoływanie i odwoływanie dyrektora;
b.    Status i uprawnienia dyrektora w instytucji kultury;
c.    Pracownicy instytucji kultury – zatrudnianie i wypowiadanie stosunku pracy;
d.    Czym możemy narazić się pracownikowi – umówienie roszczeń dochodzonych przed Sądem pracy.

Internet a prawo autorskie – prawo własności przemysłowej

W ramach pierwszego bloku, omówiliśmy w sposób przystępny o prawie własności intelektualnej. Czego ono dotyczy? Wszystkich wytworów ludzkiego rozumu i wyobraźni (pomysł, procedura, sposób, utwór), które prawo dzieli na prawa autorskie i prawo własności przemysłowej.

Prawo własności przemysłowej – czym jest?

Przede wszystkim to patenty i znaki towarowe. Jak to rozumieć?

1. Wynalazki – nowe, autorskie, nieoczywiste rozwiązanie, nadające się do przemysłowego stosowania np. lampa naftowa, stabilizator obrazu, wycieraczki samochodowe.
   NIE JEST ODKRYCIEM NAUKOWYM!
2. Wzory użytkowe – mały wynalazek, nowe i użyteczne rozwiązanie o charakterze technicznym dot. kształtu, budowy, zestawienia przedmiotów o trwałej postaci, pozwalające na osiągnięcie zamierzonego celu. Może być oczywisty, tak jak np. zamek do drzwi, słój, wieszak, podajnik papieru, listwa podłogowa, siedzenie rowerowe, lustro ścienne, oprawka kredki kosmetycznej z mechanizmem wysuwania sztyftu.
3. Wzory przemysłowe – określone cechy zewnętrzne przedmiotu wytwarzanych przemysłowo – linie, kontury, kształty, kolorystyka, faktura (szklana butelka coca-coli, szklana butelka wódka absolut, kształt mebli).
4. Znaki towarowe – znaczenie, które można przedstawić w sposób graficzny, jeżeli oznaczenie takie nadaje się do odróżnienia towarów jednego przedsiębiorcy od towarów innego przedsiębiorcy (słowne, graficzne, słowno-graficzne: napis coca-cola, melodia old-spice).
5. Oznaczenia geograficzne – związek z krajem lub regionem
6. Topografia układów scalonych
7. Nowe rodzaje roślin (mikrobiologiczne)

Prawa autorskie rodzaje

1. PRAWA AUTORSKIE OSOBISTE

• nie można się ich zrzec
• dotyczą oznaczenia utworu (nikt poza twórcą nie może się pod nim podpisać, ani szef ani klient nie może udawać, że wykonał utwór)

2. MAJĄTKOWE PRAWA AUTORSKIE

• pobieranie korzyści z utworu lub jego rozpowszechniania 
• można je przekazać

3. PRAWA AUTORSKIE ZALEŻNE

• opracowanie cudzego utworu (w szczególności tłumaczenie, przeróbka, adaptacja bez uszczerbku dla praw autorskich dzieła oryginalnego)
• nieuregulowanie w umowie przeniesienia praw zależnych do utworu uniemożliwia rozporządzanie i korzystanie z opracowania
• jeżeli z umowy nie wynika, że nabywca uzyskuje wyłączność na wykonywanie zależnego prawa autorskiego, to należy uznać, że uzyskał licencję niewyłączną

O czym jeszcze mówiliśmy w trakcie szkolenia z prawa autorskiego?

Mówiliśmy m.in.:

• czym jest utwór,
• jaki jest czas trwania autorskiej praw majątkowych,
• co to jest prawo do artystycznego wykonania
• jak długo trwa ochrona wynalazku, znaku towarowego, wzoru użytkowego, oznaczenia geograficznego, wzoru przemysłowego, topografii układu scalonego,
• jak bezpiecznie udostępniać zdjęcia w sieci,
• organizacjach zbiorowego zarządzania prawami autorskimi,
• prawie cytatu,
• ACTA2.

Co instytucje kultury powinny wiedzieć o umowach?

Drugim blokiem szkolenia dla dyrektorów w Zakopanem były umowy zawierane w instytucjach kultury.

W ramach szkolenia o umowach mówiliśmy m.in.

• jakie mamy rodzaje umów, w jakiej formie mogą być zawarte,
• jakie mamy umowy w kodeksie cywilnym, a jakie nazywamy umowami pozakodeksowymi,

Umowa o dzieło w instytucjach kultury

Prowadząc szkolenie wskazaliśmy najważniejsze aspekty umowy o dzieło

1. Strony to: Zlecający dzieło i Przyjmujący zlecenie
2. Obowiązki stron:

Przyjmujący zlecenie – wykonanie oznaczonego dzieła

Zlecający – zapłata wynagrodzenia

3.Przedmiot umowy o dzieło to czynności dające konkretny, namacalny rezultat – zarówno materialne, np. wykonanie stołu czy krzeseł, jak i niematerialne, np. zaprojektowanie strony internetowej.

Umowa zlecenie w kulturze

1. Podpisanie umowy zlecenia zobowiązuje przyjmującego zlecenie do dokonania określonej czynności prawnej w zamian za określone świadczenie.

2.Wykonawca umowy zlecenia nie jest ostatecznie odpowiedzialny za jej efekt.

3.Założeniem takiej umowy jest, że jej wykonawca powinien wykonać ją osobiście i z należytą starannością.

Różnice pomiędzy umową zlecenie, a umową o dzieło

Różnic jest bardzo wiele, postaramy się opisać je w kolejnym poście, tak aby nie mieć już wątpliwości czym jest umowa o dzieło, a czym umowa zlecenie. W trakcie szkolenia wskazaliśmy główne różnice, jakimi są:

• wykonanie umowy
• czas wykonania
• odpowiedzialność
• reklamacja
• wynagrodzenie
• ZUS
• wypowiedzenie umowy

W ramach wystąpienia rozmawialiśmy również o pozostałych umowach w prawie autorskim, tj. o umowie licencyjnej. Mówiliśmy czym ona jest, jakie warunki muszą być spełnione, żeby ją podpisać.

Przede wszystkim podkreśliliśmy dwa ważne aspekty:

1. nazwa umowy nie określa jej rodzaju
2. zasady mądrego kontrahenta

W bloku szkolenia dotyczącego umów w prawie autorskim, mówiliśmy też o kruczkach prawnych takich jak zadatek lub zaliczka, odróżnienie opóźnienia od zwłoki, gwarancji od rękojmi, karze umownej, klauzuli poufności, zakazie konkurencji, obowiązkach na jakie zgadzamy się w umowie. Umowy to nasz konik!

Prawo pracy i Instytucjach Kultury

Działalność kulturalna w rozumieniu ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej polega na:

1. TWORZENIU KULTURY;

2. UPOWSZECHNIANIU KULTURY;

3. OCHRONIE KULTURY.

W szkoleniu mówiliśmy m.in. o tym:

• jaka jednostka może być uznana za instytucje kultury,
• kto może prowadzić działalność kulturalną,
• czy instytucje kultury mogą otrzymać dotacje,
• jak rozumieć działalność kulturalną zgodnie z ustawą o działalności gospodarczej,
• czym są państwowe i samorządowe instytucje kultury,
• kim jest organizator kultury,
• kto wydaje akt utworzenia instytucji kultury,
• sposobach powołania dyrektora instytucji kultury,
• czas powołania dyrektora instytucji kultury,
• odwołanie dyrektora instytucji kultury,
• statut instytucji kultury,
• regulamin organizacyjny dyrektora,
• dzielone obowiązki dyrektora,
• plan finansowy ustalany przez dyrektora,
• do kogo stosuje się kodeks pracy,
• czy dyrektor instytucji kultury jest pracodawcą?
• okres rozliczeniowy czasu pracy,
• przerywany czas pracy pracowników instytucji kultury,
• wypowiedzenie umowy o pracę w instytucji kultury,
• rozwiązanie umowy o pracę bez okresu wypowiedzenia w instytucjach kultury,
• najczęstsze roszczenia dochodzone przed sądami pracy,

Jeżeli interesujesz się tematyką prawa w instytucjach kultury lub masz pytanie dotyczące tego zakresu zapraszamy do kontaktu!

Dostępni jesteśmy pod numerem telefonu: 884 888 536. Pozostajemy do dyspozycji.

Autor: adwokat Ewelina Urban Kancelaria Adwokacka Urban w Rzeszowie.