Młodym adeptom nauk medycznych wydaje się, że trudność ich nowego fachu polega na ilości informacji, które muszą przyswoić. Tysiące stron do nauki z pewnością nie jest łatwym zadaniem, ale prawdziwym wyzwaniem jest dopiero unikanie błędów medycznych wynikających nie z braku wiedzy, ale z zaniedbań lub błędów organizacyjnych. Niestety unikanie błędów medycznych nie jest tylko kwestią medycyny, ale przede w dużym stopniu również prawa. Poniżej kilka słów o tym w jaki sposób ułatwić sobie unikania błędów medycznych. 

CZYM JEST BŁĄD MEDYCZNY?

Pojęcie błędów medycznych ma wiele znaczeń. Najbardziej powszechna definicja łączy błąd medyczny z niepożądanym zdarzeniem medycznym określając je jako:

„Niepożądane zdarzenie medyczne – każde zdarzenie natury medycznej wywołujące negatywne skutki u pacjenta lub uczestnika badania klinicznego, któremu podano produkt leczniczy lub badany produkt leczniczy, chociażby nie miało związku przyczynowego ze stosowaniem tego produktu.”

RODZAJE BŁĘDÓW MEDYCZNYCH

Wydawałoby się, że najbardziej popularnym błędem medycznym jest błąd polegający na postawieniu nieprawidłowej diagnozy lub zastosowaniu nieskutecznego leczenia. Nie jest to do końca prawda. Mamy bardzo dużo rodzajów błędów, a najpopularniejszymi kategoriami są:

1. Błąd aktywny / błąd pasywny.
2. Błąd diagnostyczny.
3. Błąd terapeutyczny.
4. Błąd równoległy.
5. Błąd opiniodawczy.
6. Błąd prognozy.
7. Błąd decyzyjny.
8. Błąd wykonawczy.
9. Błąd techniczny.
10. Błąd organizacyjny.
11. Błąd informacyjny.

Prawdą jest, że coraz częściej mamy do czynienia z błędami organizacyjnymi i informacyjnymi, których lekarze i inni pracownicy ochrony zdrowia zazwyczaj nie dostrzegają, co stanowi duży błąd.

Błąd medyczny to nie powikłanie

Czy są to pojęcia pokrewne? W żadnym wypadku. Powikłanie stanowi schorzenie powstałe w wyniku istnienia różnych chorób lub stanów zdrowotnych, a także reakcję organizmu na zastosowanie ingerencji medycznej na organizmie – np. operacji lub zabiegu. Powikłanie nie zawsze będzie stanowiło o błędzie lekarza, chociaż z tego powodu nie powinien on podchodzić do niego w sposób swobodny. 

Czy powikłanie może być błędem?

Zaprzeczając prawniczemu zwyczajowi przewlekania odpowiedzi powiem krótko – może być. Przede wszystkim mówimy tu o sytuacji w której pacjent nie został poinformowany o możliwości wystąpienia powikłania, lub jeżeli nastąpiło ono w wyniku zaniechania lekarza, szczególnie jeżeli pierwotne prawdopodobieństwo jego wystąpienia było niskie. 

Dozwolone ryzyko i niepowodzenie medyczne

Dozwolone ryzyko stanowi próg dopuszczalności zastosowania leczenia lub ingerencji leczniczej. Innymi słowy, oszacowanie ryzyka w sposób określający je jako dozwolone pozwala lekarzowi na podjęcie działania mimo możliwości pogorszenia zdrowia pacjenta a nawet śmierci. Przykład? Podjęcie się zabiegu operacyjnego ratującego życie, mimo podeszłego wieku pacjenta i zaawansowanej choroby serca. 

Niepowodzenie medyczne to nic innego jak wystąpienie skutku, którego prawdopodobieństwo zaistnienia było znane. Pojęcie może być traktowane jako negatywna konsekwencja przyjęcia dozwolonego ryzyka. Przyjmując powyższy przykład podjęcie się zabiegu operacyjnego ratującego życie, mimo podeszłego wieku pacjenta i zaawansowanej choroby serca, niepowodzenie medyczne wydarzy się jeżeli mimo poprawnie zastosowanego leczenia, pacjent umrze lub pogorszy swój stan zdrowia. 

Niepowodzenie w leczeniu może być spowodowane:
– naturą i rodzajem choroby;
– rozwiniętym stadium choroby;
– brakiem dostępu pacjenta do leczenia;
– zbyt późnym zgłoszeniem się do lekarza
– nieprzestrzeganiem zaleceń lekarskich.

autor: Adwokat Jakub Urban z Kancelarii Adwokackiej Urban w Rzeszowie