Pacjent posiada szereg praw i uprawnień, które mają chronić jego interes prawny i faktyczny. Zmierzają one do pełnej ochronny jego zdrowia i życia oraz możliwości odpowiedniego przejścia przez cały tok procedur medycznych. Pacjent powinien czuć się bezpiecznie mając pewność, że jest chroniony przez prawo. Wzmacnia to obywatela, gwarantuje pełną praworządność procedur, jest zabezpieczeniem na przyszłość, a także prowadzi ku najwyższym standardom medycznym.
Prawa pacjenta to zestaw zasad, norm i uprawnień, które mają na celu ochronę godności, autonomii i bezpieczeństwa jednostki w kontekście opieki zdrowotnej. Obejmują one różne aspekty będąc gwarantem dóbr pacjenta w trakcie świadczenia usług zdrowotnych. Świadomość przysługujących uprawnień jest kluczowa. Chroni nas przed przyszłymi negatywnymi konsekwencjami.
Prawa pacjenta zostały zabezpieczone w różnych aktach prawnych o zróżnicowanym stopniu hierarchiczności i szczegółowości. Podstawę praw pacjenta można znaleźć w Konstytucji RP, która jest głównym fundament prawnym. W źródłach praw pacjenta można wyróżnić również ratyfikowane umowy międzynarodowe, np. Europejska Karta Praw Pacjenta, czy też Deklaracja Praw Pacjenta w Europie z 1994 r.
Główny akt prawny w Polsce regulujący prawa pacjenta i określający funkcje Rzecznika Praw Pacjenta to Ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta z 6 listopada 2008 r.. Do wskazanej ustawy należy dodać akta wykonawcza, tj. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 8 września 2015 r. w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej.
Korzystając ze świadczeń zdrowotnych pacjent ma praw do uzyskania informacji o swoim stanie zdrowia, rozpoznaniu, proponowanych oraz możliwych metodach diagnostycznych i leczniczych, dających się przewidzieć następstwach ich zastosowania albo zaniechania, wynikach leczenia oraz rokowaniu. Informacja o naszym stanie zdrowia może być również przekazana do osób przez nas upoważnionych.
Warto tutaj przytoczyć choćby Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 24 września 2020 r. (IV CSK 49/19)
1. Lekarz jest obowiązany udzielać pacjentowi informacji, które pozostają w jego dyspozycji w trakcie wizyty lekarskiej, np. w drodze przedstawienia wyników wykonanych badań czy analiz. W pewnych natomiast przypadkach z zasad współżycia społecznego wywodzony jest obowiązek lekarza (podmiotu leczniczego) dążenia do dotarcia do pacjenta z informacją o diagnozie, np. w razie pozyskania wyników badań świadczących o dotknięciu poważną chorobą, wymagającą pilnego zawiadomienia pacjenta o stanie zdrowia i umożliwienia osobie chorej podjęcia decyzji, czy chce podjąć walkę o zdrowie. W celu wykluczenia zaniedbań podmiot leczniczy powinien w odpowiedni sposób zorganizować system obiegu informacji medycznych, w tym przekazywania danych o przeprowadzonych badaniach
Pacjent ma prawo tak długo pytać, aż informacja mu przekazywana będzie dla niego zrozumiała i jasna. Pacjent ma również prawo zrezygnować z otrzymywania informacji na temat swojego stanu zdrowia, jeśli taka decyzja jest jego wyraźnym wyborem. W takim przypadku pacjent musi jednoznacznie wskazać, z których konkretnych informacji chce zrezygnować. Ma możliwość zdecydowania, czy chce być informowany tylko o określonych aspektach swojego stanu zdrowia, czy też rezygnuje ze wszelkich informacji. Ta decyzja powinna być świadoma, dobrowolna i może być wyrażona w sposób, który najlepiej odpowiada preferencjom pacjenta w zakresie dostępu do informacji medycznych.
Pacjent, którego prawa zostały naruszone ma prawo do podjęcia odpowiednich działań prawnych. Pokrzywdzony pacjent ma prawo zwrócić się np. do rzecznika praw pacjenta. W grę wchodzi również możliwość wystosowania powództwa do sądów powszechnym w celu wynagrodzenia poniesionej szkody.
Powyższy artykuł ma jedynie charakter informacyjny i ogólny, w związku z czym nie stanowi porady ani opinii prawnej.
Jeżeli potrzebujesz pomocy przy wypełnianiu swoich obowiązków wynikających z umowy darowizny bądź przy egzekucji przysługujących Ci uprawnień, skontaktuj się z prawnikami z Kancelarii Urban – chętnie Ci pomogą i przekażą wytyczne, dzięki którym będziesz wiedział, w jaki sposób prawidłowo postąpić. Skontaktuj się z adwokat Eweliną Urbanl lub adwokatem Jakubem Urban – zadzwoń – 884-888-536 napisz: sekretariat@kancelariaurban.com lub umów się na konsultacje za pomocą formularza kontaktowego z Kancelarii Adwokackiej Urban w Rzeszowie (Adwokat Rzeszów).
Autor: praktykant Szymon Szurlej z Kancelarii Adwokackiej Urban w Rzeszowie (Adwokat Rzeszów).
