Blog

W ostatnim czasie coraz częściej można usłyszeć o ustawie o ochronie sygnalistów i obowiązkach dla przedsiębiorców, które z niej wynikają. Po lekturze niniejszego artykułu czytelnik będzie mógł dowiedzieć się:

• dlaczego uchwalono ustawę o ochronie sygnalistów,
• od kiedy obowiązuje ustawa o ochronie sygnalistów;
• kim jest sygnalista,
• jakie obowiązki ciążą na przedsiębiorcach w związku z wejściem w życie tej ustawy,
• jakie konsekwencje mogą spotkać przedsiębiorców za niedopełnienie obowiązków związanych z ustawą o ochronie sygnalistów.

Ustawa o ochronie sygnalistów

Uchwalenie ustawy z dnia 14 czerwca 2024 r. o ochronie sygnalistów (Dz. U. poz. 928) wynika z Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2019/1937 z dnia 23 października 2019 r.  w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii.

Zgodnie z zapisami powyższej Dyrektywy kraje członkowskie musiały zaimplementować przepisy do swojego porządku prawnego. Polski ustawodawca dopełnił ten obowiązek poprzez uchwalenie ustawy z dnia 14 czerwca 2024 r. o ochronie sygnalistów (Dz. U. poz. 928). Przepisy tej ustawy obowiązują od 25 września 2024 roku.

Kim jest sygnalista

Sformułowanie „sygnalista” pochodzi od angielskiego „whistleblower”. Określa ono osobę zgłaszającą nieprawidłowości dostrzeżone w danej organizacji czy miejscu pracy z myślą o dobru publicznym.

Aby daną osobę można był określić mianem sygnalisty musi ona spełnić następujące warunki:

• posiadać przekonanie oraz podstawy, że zgłaszane informacje są prawdziwe oraz świadczą o nieprawidłowościach w funkcjonowaniu organizacji;

• dokonać zgłoszenia nieprawidłowości;

• działać w dobrej wierze, a nie ze złych pobudek.

Obowiązki dla przedsiębiorcy

Przepisy ustawy nakładają na przedsiębiorców obowiązki. Mowa tu przede wszystkim o stworzeniu procedur umożliwiających sygnaliście dokonywanie zgłoszeń

Czy każda organizacja musi spełnić obowiązek stworzenia procedury?

Obowiązek tworzenia procedury nie dotyczy podmiotów, które na dzień 1 stycznia lub 1 lipca danego roku zatrudniają co najmniej 50 osób.

Należy pamiętać, że powyższy próg zatrudnia obejmuje również inne formy niż umowa o pracę, tj. umowy o dzieło, umowy o zlecenie.

Sankcje

Nie dopełnienie obowiązków może przynieść organizacji negatywne konsekwencje. Przepisy ustawy za  brak  procedury oraz nie przestrzeganie przepisów w niej zawartych przewidują dotkliwe kary. Są to: grzywna, kara ograniczenia wolności albo nawet pozbawienia wolności do lat 3.

Powyższy artykuł ma jedynie charakter informacyjny i ogólny, w związku z czym nie stanowi porady ani opinii prawnej.

Jeśli czujesz, że przedstawione zagadnienie może dotyczyć Ciebie zgłoś się do Kancelarii Urban – oferujemy fachową i kompleksową pomoc. Skontaktuj się z adwokat Eweliną Urban  lub  adwokatem Jakubem Urbanem z Kancelarii Adwokackiej URBAN w Rzeszowie (Adwokat Rzeszów) –  zadzwoń  –  884 888 536, napisz: sekretariat@kancelariaurban.com lub umów się na konsultacje za pomocą formularza kontaktowego. 

Autor: aplikant adwokacki Małgorzata Cwynar z Kancelarii Adwokackiej Urban (Adwokat Rzeszów)