Photo by Wynand van Poortvliet on Unsplash
Każdy marzy o spokojnym życiu we własnym domu lub mieszkaniu, ale rzeczywistość często bywa inna. Hałas, nieprzyjemne zapachy, zanieczyszczenia czy nielegalne prace budowlane to tylko niektóre przykłady uciążliwych immisji, które mogą uprzykrzać codzienne funkcjonowanie. Czym są immisje i jakie narzędzia prawne przysługują osobom dotkniętym tym problemem?
Immisje to wszelkie oddziaływania, które przekraczają granice nieruchomości i negatywnie wpływają na sąsiednie posesje. W prawie cywilnym wyróżnia się immisje bezpośrednie oraz pośrednie. Immisje bezpośrednie polegają na celowym i zamierzonym oddziaływaniu na nieruchomość sąsiada, np. przez odprowadzanie wody deszczowej na jego teren czy instalowanie urządzeń, które w sposób mechaniczny ingerują w jego przestrzeń. Takie działania są bezwzględnie zakazane. Z kolei immisje pośrednie polegają na oddziaływaniu poprzez czynniki zewnętrzne, takie jak hałas, dym, pyły, zapachy czy wibracje. Przenikają one na teren sąsiada w sposób naturalny, jednak ich skala nie może przekraczać przeciętnej miary wynikającej ze stosunków miejscowych. Ocenia się to na podstawie natężenia, częstotliwości i skutków danej immisji dla otoczenia.
W polskim prawie istnieje kilka przepisów, które chronią właścicieli nieruchomości przed immisjami. Przede wszystkim, zgodnie z art. 144 Kodeksu cywilnego, właściciel nieruchomości powinien powstrzymać się od działań, które mogłyby zakłócać korzystanie z nieruchomości sąsiednich ponad przeciętną miarę. “Przeciętna miara” jest tu kluczowym pojęciem i oznacza normę określoną według lokalnych standardów oraz przeznaczenia danego obszaru. W praktyce oznacza to, że inne standardy stosuje się w rejonach przemysłowych, a inne na terenach mieszkalnych.
Dodatkowo prawo ochrony środowiska reguluje dopuszczalne normy hałasu, emisji pyłów i zapachów, a prawo budowlane zobowiązuje do przestrzegania zasad prowadzenia prac budowlanych, aby nie były one uciążliwe dla otoczenia. W przypadku zakłócania porządku publicznego, hałasu, zastosowanie mają także przepisy Kodeksu wykroczeń, zwłaszcza art. 51 dotyczący zakłócania spokoju.
Pierwszym krokiem powinna być zawsze próba polubownego załatwienia sprawy. Wiele konfliktów wynika z nieświadomości, a spokojna rozmowa z sąsiadem często prowadzi do znalezienia satysfakcjonującego kompromisu. Jeśli jednak sąsiad nie chce współpracować, można skorzystać z pomocy odpowiednich instytucji. W przypadku hałasu czy zakłócania porządku publicznego warto zgłosić sprawę straży miejskiej lub policji. Jeśli problem dotyczy zanieczyszczeń środowiska, można zwrócić się do Inspekcji Ochrony Środowiska. W sytuacji, gdy immisje wynikają z nieprawidłowej działalności budowlanej, sprawę można skierować do Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego.
Gdy żadne z powyższych działań nie przynoszą rezultatów, pozostaje droga sądowa. Właściciel nieruchomości, który cierpi na skutek uciążliwych immisji, może wystąpić do sądu z roszczeniem o ich zaniechanie oraz o odszkodowanie, jeśli poniosł rzeczywiste straty finansowe lub zdrowotne. W tego typu sprawach kluczowe znaczenie mają dowody, takie jak nagrania, zdjęcia, zeznania świadków czy dokumentacja ekspercka.
Problematyczni sąsiedzi mogą skutecznie uprzykrzyć codzienne życie, ale polskie prawo przewiduje wiele sposobów ochrony przed uciążliwymi immisjami. Warto zacząć od rozmowy, ale jeśli to nie przynosi efektu, należy skorzystać z narzędzi prawnych, takich jak zgłoszenia do odpowiednich instytucji lub postępowanie sądowe. Kluczowe jest zebranie solidnych dowodów i skorzystanie z dostępnych instrumentów prawnych, aby skutecznie chronić swoje prawa i komfort życia.
Powyższy artykuł ma jedynie charakter informacyjny i ogólny, w związku z czym nie stanowi porady ani opinii prawnej.
Jeśli czujesz, że przedstawione zagadnienie może dotyczyć Ciebie zgłoś się do Kancelarii Urban – oferujemy fachową i kompleksową pomoc. Skontaktuj się z adwokat Eweliną Urban lub adwokatem Jakubem Urbanem z Kancelarii Adwokackiej URBAN w Rzeszowie (Adwokat Rzeszów) – zadzwoń – 884 888 536, napisz: sekretariat@kancelariaurban.com lub umów się na konsultacje za pomocą formularza kontaktowego.
Autor: praktykant Szymon Szurlej z Kancelarii Adwokackiej Urban w Rzeszowie (Adwokat Rzeszów).
