Blog

W języku potocznym „brak pieniędzy” i „bankructwo” często są używane zamiennie. W prawie upadłościowym i restrukturyzacyjnym te pojęcia mają jednak ściśle określone znaczenie i wiążą się z odmiennymi skutkami prawnymi.

Zrozumienie różnicy między niewypłacalnością a zagrożeniem niewypłacalnością jest kluczowe dla przedsiębiorców – od tego zależy, jakie działania należy podjąć i jakie są możliwe konsekwencje.

Definicje w świetle prawa

Niewypłacalność

Zgodnie z art. 11 ust. 1 i 2 ustawy – Prawo upadłościowe, dłużnik jest niewypłacalny, gdy:

• Utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, a opóźnienie w ich wykonaniu przekracza 3 miesiące (domniemanie niewypłacalności),
• W przypadku osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych – również wtedy, gdy zobowiązania pieniężne przekraczają wartość majątku, a stan ten utrzymuje się przez ponad 24 miesiące.

To stan faktyczny, w którym przedsiębiorca nie jest w stanie regulować swoich długów. W przypadku jego wystąpienia istnieje obowiązek złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości w terminie 30 dni.

Zagrożenie niewypłacalnością

Zgodnie z art. 6 ustawy – Prawo restrukturyzacyjne, mamy z nim do czynienia wtedy, gdy sytuacja finansowa przedsiębiorcy wskazuje, że w niedługim czasie może stać się niewypłacalny.

To stan przedkryzysowy – zobowiązania są jeszcze regulowane, ale prognozy i analiza płynności wskazują, że w przyszłości może dojść do utraty zdolności płatniczej. W tym przypadku nie ma obowiązku składania wniosku o upadłość, ale można skorzystać z procedur restrukturyzacyjnych, aby uniknąć bankructwa.

Kluczowe różnice

Najważniejsza różnica polega na tym, że niewypłacalność oznacza już faktyczną utratę zdolności do regulowania zobowiązań – jest to sytuacja, w której długi nie są spłacane i upłynęło co najmniej 3 miesiące od terminu ich wymagalności. W takim przypadku prawo nakłada na przedsiębiorcę obowiązek złożenia wniosku o upadłość w ciągu 30 dni, a zaniechanie tego obowiązku może skutkować poważnymi konsekwencjami prawnymi, w tym odpowiedzialnością osobistą członków zarządu.

Zagrożenie niewypłacalnością natomiast to stan, w którym zobowiązania są jeszcze spłacane, ale analiza finansów pokazuje realne ryzyko, że w niedalekiej przyszłości firma utraci zdolność płatniczą. W tym przypadku nie ma ustawowego obowiązku składania wniosku o upadłość, jednak jest to moment, w którym można i warto skorzystać z instrumentów prawa restrukturyzacyjnego, aby uniknąć bankructwa i zachować płynność finansową.

Konsekwencje i obowiązki

W przypadku niewypłacalności

• Obowiązek złożenia wniosku o upadłość w ciągu 30 dni,
• Brak reakcji może prowadzić do:
  • odpowiedzialności członków zarządu całym majątkiem (art. 299 KSH),
  • zakazu prowadzenia działalności gospodarczej,
  • roszczeń wierzycieli o naprawienie szkody.

W przypadku zagrożenia niewypłacalności

• Możliwość wszczęcia postępowania restrukturyzacyjnego (np. postępowanie o zatwierdzenie układu, przyspieszone postępowanie układowe, sanacja),
• Szansa na ochronę przed egzekucją komorniczą, zawarcie układu z wierzycielami i zachowanie ciągłości działania firmy,
• Brak działań na tym etapie może doprowadzić do szybkiego przejścia w stan niewypłacalności i utraty możliwości ratowania biznesu.

Dlaczego warto działać wcześniej?

Przedsiębiorcy często zwlekają z podjęciem działań do momentu, w którym pojawia się niewypłacalność. To błąd – restrukturyzacja na etapie zagrożenia niewypłacalnością daje o wiele większe szanse na uratowanie firmy, zachowanie miejsc pracy i uniknięcie osobistej odpowiedzialności za długi.

Podsumowanie

• Niewypłacalność to już faktyczny brak możliwości regulowania zobowiązań – wiąże się z obowiązkiem złożenia wniosku o upadłość,
• Zagrożenie niewypłacalnością to wczesny sygnał ostrzegawczy – pozwala na dobrowolne wdrożenie działań naprawczych w ramach prawa restrukturyzacyjnego,
• W obu przypadkach szybka reakcja i konsultacja z prawnikiem może zadecydować o przyszłości firmy.

W Kancelarii Urban pomagamy przedsiębiorcom w analizie sytuacji finansowej, wyborze właściwej procedury i przeprowadzeniu całego procesu – zarówno restrukturyzacyjnego, jak i upadłościowego. Im wcześniej zareagujesz, tym większa szansa na uratowanie biznesu.

Powyższy artykuł ma jedynie charakter informacyjny i ogólny, w związku z czym nie stanowi porady ani opinii prawnej.

Jeśli czujesz, że przedstawione zagadnienie może dotyczyć Ciebie zgłoś się do Kancelarii Urban – oferujemy fachową i kompleksową pomoc. Skontaktuj się z adwokat Eweliną Urban  lub  adwokatem Jakubem Urbanem z Kancelarii Adwokackiej URBAN w Rzeszowie (Adwokat Rzeszów) –  zadzwoń  –  884 888 536, napisz: sekretariat@kancelariaurban.com lub umów się na konsultacje za pomocą formularza kontaktowego. 

Autor: aplikant adwokacki Małgorzata Cwynar z Kancelarii Adwokackiej Urban (Adwokat Rzeszów)