Prokura to specyficzny rodzaj pełnomocnictwa, które jest nadawane przez przedsiębiorców i musi być zarejestrowane w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej lub w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego. Uprawnia ona do wykonywania czynności sądowych i pozasądowych związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Jest to jedno z narzędzi umożliwiających reprezentację prawną oraz zarządzanie sprawami biznesowymi przez osoby inne niż właściciel czy członek zarządu przedsiębiorstwa.
Prokura upoważnia inną osobę, tzw. prokurenta, do dokonywania czynności prawnych w imieniu przedsiębiorcy. Prokurent może działać w imieniu firmy, podejmować decyzje, reprezentować ją na zewnątrz oraz realizować czynności prawne, takie jak podpisywanie umów, zawieranie transakcji handlowych, wystawianie i podpisywanie dokumentów itp. W Polsce prokura jest regulowana głównie przez Kodeks Cywilny oraz Kodeks Spółek Handlowych.
Art. 1091. Prokura
§ 1. Prokura jest pełnomocnictwem udzielonym przez przedsiębiorcę podlegającego obowiązkowi wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej albo do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, które obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa.
§ 2. Nie można ograniczyć prokury ze skutkiem wobec osób trzecich, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
Pomimo szerokiego zakresu prokury i jej istotnego znaczenia gospodarczego, nie ma konieczności stosowania szczególnej formy do jej ustanowienia. Wystarczy zwykła forma pisemna, (podobnie jak w przypadku pełnomocnictwa ogólnego, zgodnie z art. 99 § 2 Kodeksu Cywilnego, do którego prokura jest najbardziej zbliżona). To rozwiązanie jest uzasadnione z kilku powodów. Przede wszystkim:
Jednocześnie nie zagraża bezpieczeństwu obrotu gospodarczego, ponieważ prokura musi być ujawniona w rejestrze przedsiębiorców. Obowiązek rejestracji skutecznie zastępuje potrzebę bardziej formalnej formy przy ustanawianiu prokury.
Prokura jest pełnomocnictwem szczególnego rodzaju o ustawowo określonym zakresie umocowania. Stosownie do treści art. 1091 § 1 Kodeksu Cywilnego (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1360) prokura jest pełnomocnictwem udzielonym przez przedsiębiorcę podlegającego obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorstw, które obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa.
Postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 5 września 2019r., I OZ 773/19
Krok po kroku:
Jeśli prokurent pełni swoją funkcję na podstawie umowy ze spółką, konieczne jest rozważenie warunków tej umowy przed dokonaniem odwołania. W umowie mogą być zawarte postanowienia regulujące sposób i warunki jej rozwiązania.
Podsumowując procedura odwołania prokurenta jest stosunkowo prosta i szybka, co pozwala spółkom na elastyczne zarządzanie swoim personelem pełnomocniczym. Jednak w przypadkach, gdy prokurent jest także związany umową ze spółką, należy starannie przestrzegać jej warunków, aby uniknąć potencjalnych problemów prawnych.
Jeśli czujesz, że przedstawione zagadnienie może dotyczyć Ciebie zgłoś się do Kancelarii Urban – oferujemy fachową i kompleksową pomoc. Skontaktuj się z adwokat Eweliną Urban lub adwokatem Jakubem Urbanem z Kancelarii Adwokackiej URBAN w Rzeszowie (Adwokat Rzeszów) – zadzwoń – 884 888 536, napisz: sekretariat@kancelariaurban.com lub umów się na konsultacje za pomocą formularza kontaktowego.
autor: Szymon Szurlej z Kancelarii Adwokackiej Urban w Rzeszowie
