Blog

W dobie rosnącej mobilności międzynarodowej coraz więcej osób spotyka się z koniecznością przeniesienia skutków prawnych wyroku sądu zagranicznego na grunt polskiego prawa. Dotyczy to zwłaszcza spraw rozwodowych, alimentacyjnych, opiekuńczych czy majątkowych. W takich sytuacjach kluczowe jest uznanie wyroku zagranicznego w Polsce. Jak to działa? Kiedy wyrok obcego sądu może wywoływać skutki prawne w naszym kraju? I czy każda sprawa wymaga postępowania przed polskim sądem?

Co to jest uznanie wyroku zagranicznego?

Uznanie wyroku zagranicznego to proces, w wyniku którego orzeczenie sądu państwa obcego nabiera mocy prawnej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Innymi słowy – aby wyrok zagranicznego sądu, np. w sprawie rozwodu, wywoływał skutki prawne w Polsce (np. wobec urzędu stanu cywilnego, przy zawarciu nowego małżeństwa czy w kwestiach alimentacyjnych), polski system prawny musi go uznać.

Uznanie wyroku zagranicznego – jest potrzebne?

Jeżeli wyrok został wydany przez sąd państwa członkowskiego Unii Europejskiej, to zgodnie z rozporządzeniem Bruksela II bis (a od 2022 r. Bruksela II ter), orzeczenia w sprawach małżeńskich oraz rodzicielskich podlegają automatycznemu uznaniu – bez potrzeby przeprowadzania specjalnego postępowania sądowego. W praktyce wystarczy uzyskać tzw. zaświadczenie urzędowe (np. w przypadku rozwodu) i przedłożyć je w polskim urzędzie.

Inaczej wygląda sytuacja, gdy wyrok pochodzi spoza UE (np. USA, Kanada, Ukraina, Rosja, Wielka Brytania po Brexicie). Wówczas wymaga się postępowania o uznanie wyroku zagranicznego przed polskim sądem – zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania cywilnego (art. 1145 i nast.).

Kiedy sąd uzna wyrok zagraniczny?

Sąd okręgowy w Polsce może uznać zagraniczne orzeczenie, jeśli:

• jest prawomocne w kraju, gdzie zostało wydane,
• nie narusza podstawowych zasad porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej (klauzula porządku publicznego),
• strona przeciwna miała możliwość obrony swoich praw (np. została należycie zawiadomiona o postępowaniu),
• sprawa nie była już wcześniej rozpatrzona przez sąd polski (brak tzw. res iudicata).

Nie zostaną uznane wyroki sprzeczne z podstawowymi zasadami polskiego prawa, np. jeśli zagraniczny sąd orzekł rozwód bez zgody jednej ze stron, w sytuacji, gdy polskie prawo wymaga wspólnego oświadczenia.

Jak wygląda procedura?

Wniosek o uznanie wyroku składa się do właściwego sądu okręgowego. Należy dołączyć m.in.:

• odpis wyroku wraz z tłumaczeniem przysięgłym,
• dokumenty potwierdzające jego prawomocność,
• potwierdzenie, o właściwym zawiadomieniu drugiej strony,
• ewentualnie: zaświadczenia zgodne z przepisami UE.

Postępowanie toczy się na zasadach procesowych. Jeśli sąd uzna wyrok, jego skutki stają się wiążące w Polsce.

Podsumowanie

Uznanie wyroku zagranicznego w Polsce to często konieczny krok, aby zapewnić jego skuteczność na gruncie krajowego prawa. Jeżeli chodzi o państwa Unii Europejskiej ta procedura jest uproszczona. Natomiast przy orzeczeniach spoza wspólnoty konieczne jest formalne postępowanie sądowe. Dlatego warto zawczasu zadbać o odpowiednią dokumentację i skonsultować się z prawnikiem, który pomoże przeprowadzić cały proces sprawnie i bez zbędnych komplikacji.

Powyższy artykuł ma jedynie charakter informacyjny i ogólny, w związku z czym nie stanowi porady ani opinii prawnej.

Jeśli czujesz, że przedstawione zagadnienie może dotyczyć Ciebie zgłoś się do Kancelarii Urban – oferujemy fachową i kompleksową pomoc. Skontaktuj się z adwokat Eweliną Urban  lub  adwokatem Jakubem Urbanem z Kancelarii Adwokackiej URBAN w Rzeszowie (Adwokat Rzeszów) –  zadzwoń  –  884 888 536, napisz: sekretariat@kancelariaurban.com lub umów się na konsultacje za pomocą formularza kontaktowego. 

Autor: aplikant adwokacki Katarzyna Prejsnar z Kancelarii Adwokackiej Urban w Rzeszowie (Adwokat Rzeszów).