W trakcie leczenia szpitalnego, nasze życie lub zdrowie, wielokrotnie zostaje poddane próbie. Czasami starając się wyeliminować jakąś chorobę, nabawiamy się innej, związanej z niepożądanym zdarzeniem medycznym będącym wypadkiem, błędem lekarskim lub zastosowaniem niewłaściwej terapii. Niestety, mimo zaawansowania technicznego wciąż borykamy się z zakażeniami szpitalnymi (np. żółtaczką czy gronkowcem). Mimo postępu nie jesteśmy w stanie wyeliminować błędu ludzkiego wynikającego z przemęczenia lekarzy, braków kadrowych lub przepełnienia szpitali. Czasami, przy połączeniu tych czynników dochodzi do śmierci pacjenta, a innym razem do poważnego uszczerbku na zdrowiu.
Świadomość pacjentów powoli ulega zmianie. Z roku na rok coraz więcej ludzi decyduje się na dochodzenia odszkodowania na drodze sądowej. Wciąż jednak niewiele ludzi zdaje sobie sprawę z istnienia organu, którego zadaniem jest stwierdzanie istnienia błędów i ustalanie wysokości wypłacanych odszkodowań. Organami tymi są Wojewódzkie Komisje ds. Orzekania o Zdarzeniach Medycznych, które pełnią rolę sądu szpitalnego. Obowiązujące przepisy oraz okoliczności powstania szkody, często świadczą na korzyść skierowania sprawy do Komisji, którą można również traktować jako przedsądową próbę załatwienia sporu.
Czym zajmuje się Komisja?
Jak już było powiedziane Komisja zajmuje się przede wszystkim niepożądanymi zdarzeniami medycznymi powszechnie nazywanymi po prostu błędami lekarskimi. Najczęściej występującymi zdarzeniami, oprócz zakażeń, są:
błędy diagnostyczne, które spowodowały opóźnienie w leczeniu i w efekcie doprowadziły do rozstroju zdrowia, a nawet śmierci pacjenta;
niepowodzenie zabiegu operacyjnego;
pozostawienie ciała obcego w organizmie pacjenta po zabiegu operacyjnym;
przepisanie złego lekarstwa lub w niewłaściwej ilości substancji aktywnej;
zaniedbania w monitorowaniu stanu pacjenta, zwłaszcza stanu matki i dziecka po porodzie oraz szereg innych.
Dlaczego warto złożyć wniosek o rozpatrzenie zdarzenia przez Komisję?
Postępowanie jest znacznie szybsze niż w wypadku postępowania sądowego. Co do zasady termin rozpoznania sprawy wynosi 4 miesiące;
Od wnioskodawcy wymagane jest jedynie uprawdopodobnienie wystąpienia zdarzenia, a nie jego udowodnienie. Znacznie zmniejsza do ciężar dowodowy oraz daje większą szansę na pozytywne orzeczenie;
Po otrzymaniu prawidłowego wniosku Komisja działa z urzędu, co znaczy, że sama wniesie żądanie do szpitala o wydanie dokumentacji medycznej. W postępowaniu sądowym, w znacznej większości, to powód jest zmuszony do wykazywania dowodów;
Opłata od wniosku wynosi 200 zł. Jest to stosunkowo niska kwota. W postępowaniu sądowym opłata od pozwu, w którym domagamy się 100.000 zł zadośćuczynienia, będzie wynosić 5.000 zł. Za to w odróżnienie od postępowania sądowego, nie możemy wnosić od zwolnienie od poniesienia opłaty 200 zł.
Opinia biegłych w postępowaniu przed Komisją pozwala w doskonały sposób oszacować szansę powodzenia postępowania sądowego. Dużo mniejszym kosztem dowiadujemy się jak specjaliści widzą nasz przypadek, co często prowadzi do wniosku o braku opłacalności wchodzenia w długi, trudny i drogi proces sądowy.
Lista lekarzy, którzy w ramach postępowania przed Komisją, mogą orzekać w roli biegłych jest znacznie szersza niż w przypadku listy biegłych sądowych
W razie pozytywnego rozpatrzenia wniosku, ubezpieczyciel przedstawia propozycję wysokości odszkodowania i zadośćuczynienia. Propozycja ta nie jest wiążąca, dlatego nic nie stoi na przeszkodzie żeby ją odrzucić i skierować sprawę do właściwego sądu.
W postępowaniu przed Komisją koszty jego przeprowadzenia są zazwyczaj dużo niższe niż przed sądem. Częściej też zdarza się by w razie orzeczenia o braku podstaw do stwierdzenia zdarzenia medycznego, zwolniono nas od obowiązku poniesienia kosztów.
Postępowanie przed Komisją jest dużo prostsze niż przed sądem, ponieważ obowiązuje je mniejszy formalizm, a rygor proceduralny jest ograniczony.
Jakie są minusy skierowania sprawy do Komisji?
Na Wojewódzkie Komisje Orzekania o Zdarzeniach Medycznych nałożono ograniczenia kwotowe wypłacanych odszkodowań:
100.000 zł w odniesieniu do jednego pacjenta w przypadku zakażenia, uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia;
300.000 zł w odniesieniu do jednego pacjenta w przypadku jego śmierci.
Są to kwoty znacznie niższe, niż te żądane przed Sądem. Zaakceptowanie propozycji ubezpieczyciela, złożonej w wyniku orzeczenia Komisji wiąże się z koniecznością podpisania oświadczenia o zrzeczeniu się dalszych roszczeń
Należy również dodać, że statystyki Komisji wskazują, że duża cześć wniosków nie skutkuje pozytywnym orzeczeniem. Mimo to stoimy na stanowisku, że postępowanie przed Komisją stanowi doskonałą formę przedsądu, którą należy traktować na zasadzie mediacji.
Jak złożyć wniosek do Komisji:
Wniosek powinien zostać złożony w terminie 1 roku od dnia dowiedzenia się o wystąpieniu zdarzenia (np. zakażenia szpitalnego lub wystąpienia komplikacji pooperacyjnych), jednak w okresie nie dłuższym nić 3 lata od dnia w których zdarzenie nastąpiło.
Wniosek powinien zawierać następujące dane:
dane pacjenta:
a) imię i nazwisko
b) datę urodzenia
c) numer PESEL albo serię i numer dokumentu stwierdzającego tożsamość, jeżeli posiada
imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego, jeżeli dotyczy
imiona i nazwiska wszystkich spadkobierców, jeżeli dotyczy
wskazanie, który ze spadkobierców reprezentuje pozostałych w postępowaniu przed wojewódzką komisją do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych
adres do doręczeń
dane podmiotu leczniczego prowadzącego szpital
firmę
adres siedziby oraz adres szpitala, jeżeli dotyczy
uzasadnienie wniosku zawierające uprawdopodobnienie zdarzenia, którego następstwem było zakażenie, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia albo śmierć pacjenta oraz szkody majątkowej lub niemajątkowej
wskazanie, czy przedmiotem wniosku jest zakażenie, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia albo śmierć pacjenta
propozycję wysokości odszkodowania i zadośćuczynienia, nie wyższą niż maksymalna wysokość świadczenia (odszkodowania i zadośćuczynienia) w 12 miesięcznym okresie ubezpieczenia, która w odniesieniu do wszystkich zdarzeń medycznych objętych ochroną ubezpieczeniową, wynosi 1 200 000 zł,
z tym że w przypadku zakażenia, uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia pacjenta – wynosi 100 000 zł
śmierci pacjenta – wynosi 300 000 zł – w odniesieniu do jednego pacjenta
dowody uprawdopodabniające okoliczności wskazane we wniosku
postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku w przypadku śmierci pacjenta oraz pełnomocnictwo do reprezentowania pozostałych spadkobierców, w przypadku złożenia wniosku przez co najmniej jednego z nich
potwierdzenie uiszczenia opłaty za złożenie wniosku w wysokości 200 zł
Opłatę za złożenie wniosku dokonuje się gotówką w kasie właściwego Urzędu Wojewódzkiego lub na rachunek bankowy tegoż urzędu.
Jak wygląda postępowanie przed Komisją?
Komisja składa się z 16 członków – 8 przedstawicieli nauk medycznych i 8 przedstawicieli nauk prawnych. W konkretnej sprawie Komisja orzeka w składzie czteroosobowym, po dwóch przedstawicieli dziedziny.
W posiedzeniu Komisji, z wyjątkiem części posiedzenia, w trakcie której odbywa się narada i głosowanie nad orzeczeniem, może uczestniczyć podmiot składający wniosek oraz przedstawiciel kierownika podmiotu leczniczego lub ubezpieczyciela.
Gdzie szukać więcej informacji na temat Komisji ds. Orzekania o Zdarzeniach Medycznych?
Dodatkowe informacje znajdują się na stronach internetowych urzędów wojewódzkich – można znaleźć tam informacje na temat postępowania przed Komisjami. Wnioskodawca może też skorzystać ze specjalnych numerów telefonów.
Informacji udziela również Rzecznik Praw Pacjenta, również na stronie internetowej Biura Rzecznika Praw Pacjenta www.rpp.gov.pl – można zleźć tam m.in. elektroniczną wersję publikacji pt. „Niezbędnik dla wnioskodawców”.
Ponadto wszystko znajduje się również w ustawie z dnia z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta – w Rozdziale 13 znajdują się szczegółowe uregulowania prawne na temat wojewódzkich komisji ds. orzekania o zdarzeniach medycznych.
Photo by rawpixel on Unsplash
