Nowelizacja Kodeksu postepowania cywilnego z 2019 roku wprowadzająca tryb postępowania gospodarczego (jako postepowania odrębnego, które zostało szeroko omówione w poprzednim artykule) przewidziała, iż wyrok wydany w takim postępowaniu przez sąd gospodarczy (o ile zasądza świadczenie wyrażone w pieniądzu lub innych rzeczach zamiennych) stanowić będzie tytuł zabezpieczenia. Powyższe rzutuje w sposób daleko idący na sytuację prawną stron po zakończeniu postępowania w sprawie, co wymaga dodatkowego uszczegółowienia, tak aby udzielić czytelnikom wskazówek niezbędnych dla skutecznego dochodzenia swoich praw w postępowaniu zabezpieczającym przed organami egzekucyjnymi.
Zgodnie z art. 458 ze zn. 13 k.p.c., do wyroku sądu pierwszej instancji zasądzającego świadczenie w pieniądzu lub rzeczach zamiennych przepisy art. 492 § 1 i 2 k.p.c. stosuje się odpowiednio.
Oczywiście w przedmiotowym przepisie mowa jest o wyroku sądu rozpoznającego sprawę w postepowaniu gospodarczym (w dziale dotyczącym tego postępowania przedmiotowy przepis się znajduje), a nie każdego wyroku sądu pierwszej instancji.
To kształtuje po stronie uprawnionego prawo do żądania udzielenia zabezpieczenia, które następuje w ramach postępowania zabezpieczającego.
Warto na tym etapie zaznaczyć, iż przez wyrok zasądzający świadczenie rozumie się również wyrok oddalający powództwo i zasądzający od powoda na rzecz pozwanego koszty procesu, co oznacza, że zabezpieczeniu podlegać mogą również i same koszty.
Postępowanie zabezpieczające wszczyna się odrębnym wnioskiem, w którym uprawniony jest obowiązany do dokładnego wskazania sposobu zabezpieczenia – wśród nich najczęstszym sposobem jest zabezpieczenia jest wpisanie ostrzeżenia we właściwej księdze wieczystej lub stosownym rejestrze co do nieruchomości lub ruchomości należących do zobowiązanego, lub zajęcie środków zgromadzonych na jego rachunkach bankowych i przekazanie ich na wskazany wcześniej rachunek depozytowy.
Sąd rozpoznający wniosek, nie jest związany zakresem jego żądania i może ograniczyć zabezpieczenie według swego uznania, w przeciwieństwie do organu egzekucyjnego, który wnioskiem pozostaje związany.
Bezwzględnym ograniczeniom wskazanym w art. 742 k.p.c. podlega wniosek o zabezpieczenie skierowany przeciwko Skarbowi Państwa.
Warto podkreślić, że zabezpieczenie (niezależnie czy jest realizowane na drodze sądowej, czy też przed organem egzekucyjnym) nie może zmierzać do realizacji uprawnienia przysługującego uprawnionemu, a jedynie je zabezpieczać – do momentu skierowania sprawy do postępowania egzekucyjnego, uprawniony nie uzyska więc zasądzonych w wyroku środków pieniężnych ani rzeczy zamiennych.
Koszt postępowania zabezpieczającego na podstawie wyroku sądu gospodarczego wynosi 300,00 zł, którymi w ostatecznym rozrachunku zostanie obciążony zobowiązany.
Rozwiązanie może wydawać się prozaiczne, jednakże dla uchronienia się przed postepowaniem zabezpieczającym konieczne zalecane jest złożenie na rachunku depozytowym zasądzonych środków pieniężnych (a w przypadku zasądzonych rzeczy zamiennych – ich równowartości).
Jeżeli pomimo złożenia środków, postepowanie zabezpieczające zostanie przeciwko zobowiązanemu wszczęte, ten może w każdym czasie domagać się uchylenia czynności zabezpieczających i uzyskania należnych mu kosztów postępowania.
Nadto, jeżeli postępowanie zabezpieczające zostało wszczęte z uwagi na bark złożenia środków przez zobowiązanego, złożenie sumy zabezpieczenia żądanej przez uprawnionego we wniosku o udzielenie zabezpieczenia na rachunek depozytowy, powoduje, że zabezpieczenie upada – w tym przypadku brak jest jednak możliwości domagania się zwrotu kosztów postępowania, którymi zostanie obciążony zobowiązany (o ile nie korzysta z instytucji zwolnienia od kosztów)
Z uwagi na pojawiające się w praktyce częste pytania o dopuszczalność dokonywania zajęć środków pieniężnych na rachunkach bankowych zobowiązanego, pomimo niezakończenia postępowania sądowego (chociażby z uwagi na złożenie środka zaskarżenia oraz trwanie postępowania odwoławczego), wskazuje, iż czynności takie są jak najbardziej zgodne z prawem i możliwe do realizacji.
Jeżeli poszukujesz pomocy w zakresie Twojej reprezentacji przed organami egzekucyjnymi w postępowaniach zabezpieczających na podstawie wyroku Sądu gospodarczego, skontaktuj się z prawnikami z Kancelarii Urban – chętnie Ci pomogą i przekażą wytyczne, dzięki którym będziesz wiedział, w jaki sposób prawidłowo postąpić. Skontaktuj się z adwokat Eweliną Urban lub adwokatem Jakubem Urbanem z Kancelarii Adwokackiej URBAN w Rzeszowie (Adwokat Rzeszów) – zadzwoń – 884 888 536, napisz: sekretariat@kancelariaurban.com lub umów się na konsultacje za pomocą formularza kontaktowego.
Powyższy artykuł ma jedynie charakter informacyjny i ogólny, w związku z czym nie stanowi porady ani opinii prawnej.
Autor: apl. adw. Tomasz Kisielka z Kancelarii Adwokackiej Urban w Rzeszowie (Adwokat Rzeszów).
