Photo by Joshua Hoehne on Unsplash
Likwidacja spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest wysoce sformalizowanym i wieloetapowym procesem. W dużym uproszczeniu można powiedzieć, że spółka, w której zostało wszczęte postępowanie likwidacyjne wchodzi w stan „zwijania” swojej aktywności, przy jednoczesnym zachowaniu podmiotowości i osobowości prawnej. Należy zauważyć, że likwidacja spółki nie zawsze musi wiązać się z jej rozwiązaniem. Często jest ona skutkiem działań zmierzających do zmiany formy prawnej prowadzonej działalności. Sprawny przebieg oraz pomyślne zakończenie likwidacji jest uzależnione od ścisłego przestrzegania przepisów, które regulują jej poszczególne etapy.
Każdy przedsiębiorca decydujący się na prowadzenie działalności gospodarczej w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością powinien posiadać w tym temacie rozeznanie porównywalne do wiedzy na temat założenia i prowadzenia spółki. Z tego względu, niniejszy artykuł stanowi kompleksowy opis całej procedury – od zaistnienia przyczyn rozwiązania do wykreślenia spółki z rejestru przedsiębiorców KRS, czyli opis likwidacji spółki z o.o.
Likwidacja spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest jednym ze sposobów zakończenia jej działalności. Skuteczne przeprowadzenie likwidacji jest warunkiem koniecznym do rozwiązania spółki i uzyskania wpisu o jej wykreśleniu z rejestru przedsiębiorców KRS. W tym miejscu należy wskazać, że likwidacja spółki nie jest tym samym co jej rozwiązanie, ponieważ aby postępowanie likwidacyjne mogło zostać wszczęte, w pierwszej kolejności muszą zajść przyczyny rozwiązania spółki. Likwidacja jest więc procesem poprzedzającym rozwiązanie spółki.
Procedura likwidacji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest inicjowana w momencie, w którym zachodzą pewne okoliczności prawne uzasadniające jej rozwiązanie. Są nimi przyczyny rozwiązania spółki.
Zalicza się do nich przede wszystkim:
– przyczyny przewidziane w umowie spółki – w praktyce wspólnicy już na etapie przygotowywania umowy lub później w trakcie funkcjonowania spółki, mają możliwość wskazania we wspomnianej umowie okoliczności, które spowodują rozwiązanie spółki bez konieczności podejmowania dodatkowych działań. Jako przykład przyczyn przewidzianych w umowie można wskazać: upływ czasu na jaki spółka była utworzona, utratę koncesji lub zezwolenia (w przypadku gdy przedmiot działalności spółki był z nimi związany) czy straty w kapitale zakładowym,
– uchwała wspólników o rozwiązaniu spółki, stwierdzona protokołem sporządzonym przez notariusza – co do zasady, uchwała ta może zostać podjęta przez wspólników na każdym etapie funkcjonowania spółki. Dla jej ważności wymagane jest sporządzenie protokołu w formie aktu notarialnego. Ponadto zapada ona większością 2/3 głosów. W momencie skutecznego podjęcia uchwały dochodzi do otwarcia likwidacji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.
W przypadku gdy umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością została zawarta przy wykorzystaniu wzorca umowy udostępnionego za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, możliwe jest rozwiązanie spółki zainicjowane przez wspólników w trybie elektronicznym. Wówczas uchwała o rozwiązaniu spółki podjęta w trybie elektronicznym nie wymaga potwierdzenia protokołem sporządzonym przez notariusza, lecz opatrzenia jej przez wszystkich wspólników kwalifikowanymi podpisami elektronicznymi, podpisami zaufanymi lub popisami osobistymi. Uchwała taka podejmowana jest większością głosów.
– uchwała wspólników o przeniesieniu siedziby spółki za granicę – przyczyna ta jest oparta na zasadzie, z której wynika, że siedziba spółki może znajdować się jedynie na terytorium Polski. W związku z tym, jeżeli wspólnicy podejmą decyzję o przeniesieniu siedziby za granicę, to spółka w Polsce traci swój prawny byt, czyli utracone zostają podstawy prawne jej funkcjonowania. KSH wymaga w tym przypadku sporządzenia protokołu przez notariusza dla ważności omawianej uchwały.
– ogłoszenie upadłości spółki – w praktyce podstawą do wszczęcia postępowania upadłościowego jest stan niewypłacalności, czyli utrata przez spółkę zdolności do wykonywania wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Samo złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości nie skutkuje rozwiązaniem spółki.
– inne przyczyny rozwiązania spółki – zalicza się do nich szczególne sytuacje związane z prowadzeniem działalności gospodarczej w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Jako przykład można tutaj podać łączenie spółek czy konsekwencje za naruszenie przepisów monopolowych.
Zaistnienie którejkolwiek z wyżej wymienionych i scharakteryzowanych okoliczności skutkuje rozpoczęciem procedury likwidacji spółki.
W przepisach regulujących likwidację spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie został ściśle określony czas trwania likwidacji. Jest to kwestia bardzo indywidualna, ponieważ zależy od skali prowadzonej przez spółkę działalności gospodarczej, stopnia skomplikowania zobowiązań zaciągniętych przez spółkę oraz od tego jak wielu wierzycielem przysługują roszczenia względem likwidowanej spółki.
Likwidacja zawsze trwa do momentu zakończenia wszystkich czynności likwidacyjnych.
Otwarcie likwidacji oznacza początek procesu likwidacyjnego. Jest to następstwo zaistnienia przyczyn rozwiązania. Gdy postepowanie likwidacyjne zostanie zakończone, wówczas dochodzi do definitywnego rozwiązania spółki.
Jest to zarówno prawo jak i obowiązek likwidatorów, którymi są członkowie zarządu spółki (o ile umowa spółki lub uchwała wspólników nie stanowi inaczej). Zgłoszenie to jest dokonywane do sądu rejestrowego, który prowadzi akta rejestrowe spółki. Na zrealizowanie wspomnianego obowiązku zgłoszenia otwarcia likwidacji, likwidatorzy mają 7 dni od dnia otwarcia likwidacji.
Do sądu rejestrowego razem z wnioskiem o wpis otwarcia likwidacji należy złożyć:
Skutkiem dokonania omawianego zgłoszenia jest dodanie do nazwy spółki oznaczenia „w likwidacji”.
Likwidatorzy powinni zostać wskazani w zgłoszeniu o otwarcie likwidacji składanym do sądu rejestrowego, które zostało omówione powyżej.
Wymogi dla osób chcących zostać likwidatorami są takie same jak dla członków zarządu. Mianowicie mogą zostać nimi tylko osoby fizyczne, które posiadają pełną zdolność do czynności prawnych, i które nie zostały skazane prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwa gospodarcze.
Za pełnienie funkcji likwidatora należne jest wynagrodzenie. Podstawą jego wypłacenia przez spółkę jest uchwała zgromadzenia wspólników, umowa o pracę czy umowa zlecenia (kontrakt menadżerski).
Likwidator ponosi odpowiedzialność za zobowiązania spółki tak samo jak członek zarządu.
Spółka jest zobowiązana zgłosić fakt otwarcia likwidacji do rejestru przedsiębiorców KRS oraz, co bardzo istotne, musi dokonać zgłoszenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Wnioski te powinny zostać zgłoszone równolegle.
W ogłoszeniu o otwarciu likwidacji w Monitorze Sądowym i Gospodarczym należy wezwać wszystkich wierzycieli aby zgłosili przysługujące im względem spółki wierzytelności. Wierzyciele mają na to trzy miesiące od dnia publikacji ogłoszenia. Termin ten nie ulega skróceniu.
W związku z tym, że Monitor Sądowy i Gospodarczy jest czasopismem publikowanym przez Ministerstwo Sprawiedliwości procedura składania wniosków o publikację ogłoszeń jest mocno sformalizowana. Przede wszystkim należy pamiętać o tym, że niniejszy wniosek należy złożyć w punkcie przyjmowania ogłoszeń. Punkty przyjmowania ogłoszeń są zlokalizowane przy sądach rejestrowych. Warto mieć również na uwadze, że wraz z omawianym wnioskiem należy złożyć tekst ogłoszenia, który jest podpisany przez likwidatorów.
Po dopełnieniu wszystkich omówionych wyżej obowiązków, likwidatorzy mogą przejść do wykonywania faktycznych czynności likwidacyjnych. Czynności likwidacyjne polegają na podejmowaniu działań zmierzających do zakończenia bieżących interesów spółki, ściągnięciu wierzytelności, wypełnieniu zobowiązań oraz upłynnieniu majątku spółki.
Likwidatorzy mogą podejmować nowe sprawy związane z działalnością spółki jedynie w zakresie zmierzającym do zakończenia spraw, które są już w toku.
Bilans likwidacyjny jest sporządzany przez likwidatorów w terminie 15 dni od dnia otwarcia likwidacji. Jest on szczególną formą bilansu – przyjmuje się do niego wszystkie składniki aktywów według ich wartości zbywczej.
Co do zasady bilans likwidacyjny jest sporządzany na dzień otwarcia likwidacji. Czasami może zdarzyć się, że likwidacja będzie trwać na przełomie roku. W takiej sytuacji należy sporządzić bilanse na dzień 31 grudnia każdego roku trwania likwidacji i złożyć je wspólnikom po zakończeniu każdego roku likwidacji.
Ostatni bilans likwidacyjny jest sporządzany na dzień poprzedzający podział między wspólników majątku pozostałego po zaspokojeniu lub zabezpieczeniu wierzycieli.
Zakończenie działalności gospodarczej spółki jest możliwe po zakończeniu bieżących interesów spółki, upłynnieniu majątku spółki oraz rozliczenie się z wspólnikami z pozostałego majątku spółki.
Po zakończeniu działalności przez spółkę możliwe jest przejście do zamknięcia likwidacji.
Sprawozdanie to jest sporządzane na dzień poprzedzający podział między wspólników majątku pozostałego po zaspokojeniu lub zabezpieczeniu wierzycieli. Następnie likwidatorzy przedstawiają niniejsze sprawozdanie wspólnikom, w celu zatwierdzenia go przez nich uchwałą Zgromadzenia Wspólników. Wraz z zatwierdzeniem sprawozdania likwidacyjnego przez Zgromadzenie Wspólników dochodzi do zamknięcia likwidacji spółki.
Likwidatorzy ogłaszają zatwierdzone sprawozdanie w siedzibie spółki.
Podczas zatwierdzania sprawozdania likwidacyjnego wspólnicy wyznaczają osobę, której przekazane zostaną na przechowanie księgi i dokumenty rozwiązanej spółki. W razie braku takiego wskazania, przechowawca jest wyznaczany przez sąd rejestrowy.
Jest to ostatni etap likwidacji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Dochodzi wówczas do złożenia wniosku o wykreślenie spółki z rejestru przedsiębiorców KRS. Wniosek ten jest składany do sądu rejestrowego.
Razem z omawianym wnioskiem należy złożyć następujące dokumenty:
Jeżeli rozważasz likwidację spółki z o.o. i potrzebujesz pomocy prawnej skontaktuj się z nami. Specjalizujemy się w obsłudze spółek, w tym ich zakładaniu, prowadzeniu i likwidacji. Kancelaria Adwokacka Urban z Rzeszowa to adwokaci z doświadczeniem w zakresie umówi i spółek.
Dostępni jesteśmy pod numerem telefonu: 884 888 536. Pozostajemy do dyspozycji.
Więcej artykułów można znaleźć w tym miejscu:
autor: Martyna Gimlewicz – Kancelaria Adwokacka Urban z Rzeszowa
